ค่านิยม ฆ่านิยม

ณ วันหนึ่งกับบทสนทนาที่แสนธรรมดา ทำให้ผมอดฉุกคิดกับบางสิ่งไม่ได้ ตามประสาคนช่างคิด ที่เกิดขึ้นจริงๆ โดยทั่วไป และคงได้เห็นได้รู้สึกกันบ่อยๆ เพียงแต่ว่าเคยสังเกตหรือไม่เท่านั้นเอง

ฟังบทความนี้ในรูปแบบ Podcast ตามช่องทางเหล่านี้

ก : พรุ่งนี้ไปธุระกับใครเหรอ
ข : ว่าจะไปกับ ภ. น่ะ
ก : ภ. คนไหนหว่า
ข : ก็คนที่เจอวันนั้นที่โรงเรียนไง ตัวอ้วนๆ คล้ำๆ หน่อย
ก : อ๋อ เธอน่ะไปว่าเขา
ข : ว่าอะไร เหรอ?
ก : ว่าเขาอ้วนดำ
ข : เห้ย ไม่ได้จะว่าก็แค่พูดไปตามจริง..

ที่จริง ไม่ใช่ ก. เท่านั้นมันเป็นเรื่องปกติไปแล้วจริงๆ เพราะมาลองคิดดูแม้แต่ผมเองยังรู้สึก ที่เวลาเราจะพูดคำว่าอ้วนถึงใครจะกระอักกระอ่วนใจในหลายครั้ง ถ้าไม่สนิทสนมกันจริงๆ คงไม่นำมาอยู่ในบทสนทนา

แล้วคนอ้วน หรือคนดำ นี่คือคนที่ไม่ดีไปแล้วหรือ?

ผมเคยเห็นนิยามที่ว่า ผอม+ขาว = สวย ที่จริงการมีค่านิยมตรงนี้ เป็นเรื่องรสนิยมส่วนใหญ่ ก็ไม่ผิดอะไรที่จะชอบคนขาว คนผอม หรือหุ่นดีในนิยามใหม่ของสังคม เพียงแต่มันออกจะไม่ยุติธรรมสักหน่อยกับคนที่อ้วน หรือดำ หรือทุกวันนี้ผมก็เห็นว่า แค่ผิวออกแดงๆ ตามสมัยก่อนที่พูดกัน เจ้าตัวก็มักจะบ่นว่าตัวเอง “ดำจะตาย” ผมก็ได้แค่พูดว่า “ไม่หรอก” แต่เข้าใจว่าเจ้าตัวนั้นก็ไม่ได้พอใจตัวเองสักเท่าไหร่ เหล่านี้เพราะ ค่านิยม ทั้งดารา โฆษณา เทรนเกาหลี ญี่ปุ่น ที่เขาขาวกันโดยภูมิภาคกรรมพันธุ์ หรือแม้แต่.. “มุมมองเรื่อง Sex ของผู้ชาย” ที่รู้สึกจะมองว่าความขาวเป็น Sex Appeal อย่างหนึ่ง

อาจจะไม่เคยมีใครพูดกันในแง่นี้ แต่มันเป็นความจริงที่ไม่ค่อยพูดถึงไม่เช่นนั้น การแต่งตัวทีเรียกว่าวาบหวิว บางคนว่าเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดอาชญากรรมทางเพศ แต่ทว่า คำว่าแต่งตัววาบหวิวนั้นบางทีก็ใช่ว่าจะเห็นสัดส่วนหรือของสงวนไม่.. แต่เห็น ผิวเนื้อ ในจุดที่ ขาว ว่าไหม เพราะถ้าเคยได้ยินค่านิยมจากปากผู้ชายเองโดยเฉพาะในวัยคะนองปาก อาจเคยได้ยินในทำนองว่า ถ้าผิวดำนุ่งสั้น มันไม่วาบหวิว “ถ้าขาวสักหน่อยกูจะไม่ว่าเลย” ตรงนนี้ทำให้ผมมองว่าค่านิยมที่หลายคนต้องการ เมื่อค่านิยมรุนแรงขึ้นก็ส่งผลไปต่อจิตใจของหลายคน บางทีก็กลายเป็นความเสี่ยงอยู่บ้างเหมือนกัน

อย่างไรก็ดีดังที่บอกไปในที่แรกไม่ใช่เรื่องผิด เพราะถือว่าเป็นสิทธิส่วนบุคคลในการมีรสนิยมความชอบอะไร แต่ที่น่าหนักใจเมื่อค่านิยมนี้รุนแรงเกินไป อย่างประโยคสนทนาดังกล่าว มันเกิดทำให้รู้สึกไปในทางที่ว่าทั้งๆ คนที่ดำ หรืออ้วน เขาไม่ได้ทำผิดอะไร ดูเหมือนกลายเป็นคนที่ไม่ดี เพราะถ้าเราพูดถึงรูปพรรณสัณฐานของใครในทำนองนี้กลายเป็นว่า “เขาถูกว่า” ไปเสียอย่างนั้น

ที่จริงผมเกือบลืมเรื่องนี้ไปแล้วจนกระทั่งเมื่อวานผมได้ไปอาสาสอนเด็ก กับกลุ่มอาสา ผมได้สอนเด็กคนหนึ่งซึ่ง ครูบอกว่าพ่อเขาเป็นชาวแอฟริกัน และไม่ได้อยู่แล้ว ในตอนหนึ่งซึ่งเราให้เธอระบายสีเป็นรูปตัวการ์ตูนเหมือนผู้หญิง สิ่งแรกที่เธอหยิบสีเทียนมาระบายคือ.. เธอหยิบสีขาวมาระบายลงที่หน้าของรูปนั้น ผมได้แต่มองและไม่ได้พูดอะไร จนเธอเริ่มระบายสีเหลืองบนดอกไม้ สีฟ้าบนสีเสื้อ ผมจึงได้เริ่มชมว่าเธอระบายสวย สำหรับผมผมมองว่าเธอก็น่ารักในแบบของเธอ ผมอยากให้เธอกล้าที่จะเป็นในสิ่งที่เธอเป็น ไม่อยากให้เธอต้องถูกค่านิยม ทำให้เธอพยายามฆ่าตัวตนที่เธอเป็น ซึ่งเธอเป็นเพียงแค่เด็กที่กำลังโตคนหนึ่งเท่านั้นเอง