คนทำงานที่เขาเรียกกันว่า มนุษย์เงินเดือน ส่วนใหญ่มักจะเป็นผู้ที่ “เบื่อวันจันทร์” เหตุผลทั่ว ๆ ไป ก็เพราะเป็นวันแรกที่ต้องทำงาน คนที่ปรับใจได้ว่ายังไงมันก็ต้องทำงาน ก็อาจเบื่อน้อยลงมาหน่อย
เราหลายคนอาจมองว่าการเบื่อวันจันทร์เป็นเรื่องปกติที่ใคร ๆ ก็เป็นได้ บางคนก็บางครั้ง บางคนก็บ่อย ๆ แต่เชื่อหรือไม่ว่า การมีทัศนคติต่อวันจันทร์ยิ่งแย่มากเท่าไร ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตเรามากขึ้นเท่านั้น หากเราเข้าใจ และเชื่อเรื่องทัศนคติ
ฟังบทความนี้ในรูปแบบ Podcast ตามช่องทางเหล่านี้
ยิ่งเบื่อวันจัทร์มากเท่าไร ยิ่งอันตรายเท่านั้น
สำหรับคนที่คิดว่า มันก็แค่อารมณ์เบื่อ ๆ ไปงั้น ๆ ไม่ใช่ความรู้สึกอะไรจริงจังนัก ถ้าเพียงเท่านั้นจริงคงไม่เป็นไร แต่ต้องระวังว่า มันไม่ใช่แค่นั้น ไม่ใช่แค่ขี้เกียจเป็นบางคราว นานไปยิ่งเบื่อ ยิ่งขี้เกียจลุก ยิ่งหดหู่มากขึ้น ยิ่งเป็นสัญญาณที่ค่อนข้างอันตราย
ลองย้อนนึกไปในวัยเด็กอาจพอเห็นภาพได้คร่าว ๆ ว่า คนที่อยากไปโรงเรียนกับไม่อยากไปโรงเรียนจะมีอนาคตต่อผลการเรียนแน่นอนและชัดเจน นี่คือตัวอย่างที่เปรียบได้ว่า ถ้าเราเบื่อวันจันทร์นั่นคือเรา กำลังเบื่องาน, เบื่อชีวิตความเป็นอยู่ หรือจะอ้างว่าเบื่อคน, เบื่อระบบ เบื่อ.. อื่น ๆ ก็ตาม สรุปแล้วคือเราไม่พอใจแต่ทำอะไรไม่ได้! แต่ที่ยังต้องทำงานอยู่ ก็เพราะเพื่ออนาคตเราใช่หรือไม่?
เช่นนั้นลองตรองดูสิว่าเด็กถ้าเด็กเบื่อการเรียน จะสร้างผลการเรียนได้ดีไหม? ก็คงไม่ต่างกับคนเบื่อชีวิต จะทำให้ชีวิตดีขึ้นได้หรือ? เพราะคนที่เบื่องาน แต่หวังว่าชีวิตมันจะดีขึ้นได้สักวัน สังเกตได้เลยว่าก็มักเป็นไปในทางรอโชค รอชะตา ก็ว่ากันไป..
ดังที่กล่าวไป ส่วนหนึ่งการเบื่อวันจันทร์ คือภาวะที่เราก็ดัน “ทำอะไรไม่ได้” แล้วตามวิสัยอันเป็นปกติของคนทั่วไป เมื่อทำอย่างหนึ่งไม่ได้ ก็มักจะไปทำในสิ่งที่ทำได้แทน เช่นหาเรื่องเที่ยว ทำนั่นนี่ในวันหยุดโดยคิดว่ามันเป็นการชดเชย การพักผ่อน ซึ่งไม่ได้ผิดอะไร แต่บางทีมันไม่ใช่การพักผ่อน เพราะส่วนลึกในใจในที่เบื่อมันไม่ได้หายไป ยังวนอยู่ในใจ และมันกลายเป็นว่า เที่ยวเหนื่อย หรือทำอะไรวันหยุดมาเหนื่อย เลยไม่อยากไปทำงานวันจันทร์ ซึ่งจริง ๆ การเหนื่อย มันแก้ด้วยการพักผ่อน?
และเราก็มักบอกตัวเอง ก็นั่นแหละคือการไปพักผ่อน เลยเหนื่อยกลับมา วน ๆ ไป โดยรวมถึงพักผ่อนก็เบื่ออยู่ดี หรือพูดง่ายๆ มันไม่ได้เกี่ยวกันหรอก เพราะที่จริงแล้วเราไม่ได้เบื่อแค่วันจันทร์ แต่เบื่อมันทุกวันน่ะแหละเพียงแต่วันจันทร์มันเป็นวันแรกที่ต้องเจอ
เหตุที่บอกว่าเป็นสัญญาณไม่ดีนั้น เพราะเมื่อมีความเบื่อ เครียด หรือสิ่งแย่ ๆ ลบ ๆ เมื่อเกิดขึ้นในใจสะสมมาก คุณภาพชีวิตลดลง และยิ่งหาทางชดเชยผิดทางมากขึ้น เหมือนยิ่งพักผ่อน ยิ่งเหนื่อย แถมเสียเงิน เสียเวลา มันไม่หรืออะไรคล้าย ๆ จน เครียด กินเหล้า.., เบื่อ ช้อป หนี้.. สุดท้ายก็ต้องทนทำงาน ไม่งั้นไม่มีเงินจ่ายบัตรเครดิต จ่ายค่าเหล้าร้านป้า อะไรก็ตามทำนองนี้ และจุดเริ่มต้นจากสุขภาพจิตเสียเล็กน้อย จึงสามารถสร้างปัญหาอื่น ๆ ตามมา แล้วในด้านงานหรือจะดีขึ้นได้?
เพราะกิจวัตรจะวนซ้ำแบบค่อย ๆ ถอยลง ทีนี้ก็จะพาลไป ชีวิตคู่ ครอบครัว นานา จะดีขึ้น คงยาก วนกลับมาถามใหม่ว่า พอแย่กว่าเดิม “แล้วไม่ทำงานได้ไหม?” ก็ไม่สิ จะยิ่งแย่ลงอีก หากดูดี ๆ นี่คือคือการยิ่งผูกตัวเองกับสิ่งที่เบื่อหนักกว่าเดิม วนเวียนกับสิ่งแย่ ๆ ไม่จบสิ้น ดังนี้การเบื่อวันจันทร์มันคือจุดเริ่มบอกว่าชีวิตเรากำลังแย่ก็ไม่ผิดนัก
(ที่นี้) อาจคิดก็ได้ว่ามันก็ไม่ได้อะไรขนาดนั้น ผมโยงไปเองใหญ่โต ไม่ได้เป็นปัญหาอะไรสำหรับเรา ตรงนี้ตัดสินแทนกันไม่ได้ ไม่มีใครรู้อนาคต เพราะเชื่อว่า เมื่อถึงเวลามันก็ต้องมีการเปลี่ยนแปลงตามมาเองในทางใดทางหนึ่ง ซึ่งถ้าเปลี่ยนไปก่อนไม่ว่าจะงาน สิ่งแวดล้อม หรือกิจวัตร มันย่อมทำให้ชีวิตเปลี่ยนแปลง แต่บางทีดีกว่ารอฟ้า ฝน หรือชะตากำหนด เราอาจเลือกพัฒนาตนเองจากเรื่องเล็ก ๆ กันได้เลยในตอนนี้
เบื่อวันจันทร์ ต้องทำยังไง
คงไม่มีทฤษฎีหลักการชัดเจนมาแจกแจงให้เหมาะสมกับสาเหตุนานับประการ เพราะปัญหาทางความคิด ทัศนคติคงทำได้เพียงแนะนำกันให้ไปประยุกต์หรือนำไปใช้กันตามเหมาะสม ซึ่งจะมีแนวทางให้นำไปลองดูเป็นข้อ ๆ ต่อไปนี้
- พักผ่อนให้มากในวันอาทิตย์
ดังที่ได้บอกไปว่า บางทีเราทำให้ตัวเองยิ่งเหนื่อยโดยคิดว่ามันเป็นวันหยุด (แต่กลับไม่หยุด) การไปเที่ยวพักผ่อนนั้นดี แต่ดีกว่าถ้าวางแผนไว้เสียหน่อย ซึ่งถ้ายิ่งเป็นภาวะเบื่อวันจันทร์มาก ๆ การพักผ่อนเรามักจะรู้สึกถูกดูดพลังแทนที่จะเป็นเติมพลัง ดังนี้หากเป็นไปได้ วันอาทิตย์ควร พักจริง ๆ เบา ๆ สบาย ๆ อยู่กับบ้าน อยู่กับตัวเอง ไม่ต้องใช้ทั้งกายและสมองเลยดีที่สุด หรือใช้คิดในแง่พัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ หากจำเป็นต้องไปไหนมาไหนหรือทำอะไร ก็ให้เหลือช่วงบ่ายไว้พัก หรืออย่างน้อยที่สุด ก็ให้นอนให้เร็วขึ้น นอนแต่หัวค่ำ เท่านี้ก็เป็นวิธีแรก ๆ ที่จะลดอาการเบื่อวันจันทร์ลงได้ - ไปทำงานแต่ไม่ต้องทำงาน!
อาจทำได้สำหรับบางคน คือ ตั้งใจ แอบอู้งานมันเสียเลยในเช้าวันจันทร์ หรือทำอะไรให้มันเชื่องช้า ไม่รีบ (แต่อย่าถึงกับให้เสียงานหรือไม่รับผิดชอบ) วิธีนี้อาจดูงง ๆ ว่ามันจะดีหรือ จริง ๆ แล้วมันก็ไม่ดีเสียทีเดียว แต่มันสามารถ ช่วยลด และฝึกการปล่อยวางได้ ในเบื้องต้น เหมือนเป็นการค่อย ๆ เปิดประตูสู่สิ่งที่ดีขึ้น เมื่อจิตดีอะไร ๆ ก็จะดีตามมา
เหตุผลก็เพราะว่า เมื่อเรามีความเบื่อเป็นทุน เสมือนเรามีอคติในการ “แค่มา” ที่ทำงานแล้ว แล้วต้องมาทำงานมากมาย ก็ย่อมทำให้แย่ลง ดังนั้นแค่พาตัวมา แล้วสบาย ๆ กับเรื่องอื่น มันก็คล้ายว่าเราแบกอะไรเบาลง เชื่อเถอะ สักครึ่งวันเราก็พร้อมจะทำงานเอง - หาอะไรสนุกๆ หรือดี ๆ ทำทุกจันทร์
ในเมื่อมันเป็นวันที่น่าเบื่อ ก็หาอะไรท้าทายตัวเองเล็ก ๆ หาอะไรใหม่ ๆ ที่สร้างชีวิตชีวาให้ตัวเอง เช่น ใส่ชุดใหม่ทุกวันจันทร์, ทาสีเล็บใหม่, ทักทายคนที่ไม่เคยทักจันทร์ละคน, ตักบาตร, หามื้อเช้าดี ๆ แปลก ๆ , เขียนบทความ, เรื่องตลก, อ่านแรงบันดาลใจ, อีกมากมายที่ลองวางแผนระหว่างการเดินทาง หรือก่อนเริ่มงาน ให้ทุกจันทร์เป็นวันที่มีอะไรน่าสนใจในอีกด้าน บางทีสิ่งเหล่านั้นอาจเป็นจุดเริ่มอะไรดี ๆ ให้ชีวิตในวันข้างหน้าก็ได้ - เปลี่ยนวันหยุด
โดยอย่างยิ่งสำหรับคนที่มีวันหยุดอาทิตย์ละวัน ซึ่งอาจทำไม่ได้ทุกคนอีกเช่นกันวิธีนี้ โดยส่วนตัวแล้ว ผมแล้วเคยมีช่วงหนึ่งที่หยุดงานวันเสาร์ และทำงานวันอาทิตย์แทน การทำงานวันอาทิตย์จะมีคนน้อยกว่าปกติ สงบ และพอวันจันทร์มันก็ไม่รู้สึกอะไร เพราะไม่ใช่วันแรกของการทำงาน เมื่อวานเราก็ทำ ในที่นี้การเปลี่ยนเป็นหยุดวันอื่น ๆ หรือหยุดวันจันทร์มันเสียเลย ก็เป็นวิธีที่หลีกหนีความกังวล วุ่นวายจากสิ่งแวดล้อมได้ดีไม่น้อยทีเดียวถ้าทำได้ - วางแผนอนาคตใหม่
สุดท้ายแล้ว แก้แบบลงลึกไปที่ต้นตอของปัญหาตัวเอง หากสร้างเป้าหมายในชีวิตใหม่ได้ เรื่องวันจันทร์ จะเป็นเรื่องเล็กน้อยของทุกวัน จะไม่มีผลกระทบต่อเราได้ง่าย ๆ เลย เพราะความรู้สึก หรือความสำคัญจะไปถูกนำตระหนักถึงอนาคตที่สดใสกว่าของวันข้างหน้า นี่เป็นวิธีที่ดีที่สุด แต่อาจยากเกินไปในตอนเริ่มต้น อาจเป็นวิธีที่เริ่มทบทวนตัวเองหลังจากได้ใช้วิธีอื่นๆ มาพอให้สุขภาพจิต สุขภาพใจดีขึ้นแล้ว เชื่อว่าถ้าคนเรามีเป้าหมายใหม่ได้ ทุกวัน ๆ มันจะมีค่าขึ้นมาเอง
ท้ายนี้ วิธีทั้งหมดที่นำมาแบ่งปันนั้น อาจสามารถทำได้ พัฒนาตนเองได้ หรือทำไม่ได้บ้างตามแต่ปัจจัยของแต่ละคน บางวิธีช่วยเยียวยา บางวิธีสร้างโอกาสหรือเปิดมุมมองใหม่ ๆ และแต่ละวิธีมีสิ่งที่ซ่อนอยู่ในแง่ส่วนลึกจิตใจของแต่ละคน ต้องลองปฏิบัติจึงจะค้นพบ ซึ่งต้นเหตุแท้จริงแล้วน่าจะไม่แตกต่างกันมาก คือไร้ซึ่งแรงบันดาลใจ หรือเป้าหมายที่จริงจังให้กับชีวิตช่วงนี้ ดังนี้แล้วการเติมกำลังใจให้ตัวเองก่อนก็เป็นสิ่งสำคัญ ไม่มีวิธี หรือใครจะช่วยเราได้แท้จริง แต่ผลลัพธ์ของความคิดหรือการกระทำ ล้วนเกิดกับเราโดยตรงทั้งสิ้น คิดใหม่ ลองใหม่เสียก่อน เชื่อได้ว่า สิ่งดี ๆ ย่อมเกิดจากภายในก่อน แล้วผลลัพธ์จะค่อย ๆ ตามมา ขอให้สุขสันต์หากพรุ่งนี้เป็นวันอังคารครับ
ฉบับแก้ไข เผยแพร่ครั้งแรก 10/10/2016
