พิมพ์ครั้งแรก : นิตยสาร Foodbook ฉบับที่ 19
คอลัมน์การตลาดฉบับนี้ Import กันอีกที จากครั้งที่เคยนำเข้าจากญี่ปุ่นกันรอบหนึ่ง เที่ยวนี้ผมเดินทางไม่ไกลไปสิงคโปร์ก็มีแง่มุมบางสิ่งอย่างนำมาฝากกันเช่นเคย และตอนนี้ว่ากันด้วยเรื่อง “ข้าวมันไก่” เชื่อว่าผู้อ่าน Foodbook หากเคยได้ไปเยือนสิงคโปร์อาจเคยได้ลอง หรือได้ยินข้าวมันไก่เจ้าดังชื่อว่าร้าน Tian Tian แห่งย่าน China Town และด้วยการจัดโปรแกรมเอง ผมจึงไม่พลาดที่จะไปลองชิม
เมื่อเราเดินเข้าศูนย์อาหาร อันเป็นที่ตั้งของร้านมันไก่เจ้าดัง ภาพคนต่อแถวทำให้รู้ทันทีว่านี่แหละร้านที่เราตามหา สิ่งที่ประกอบกันคือชาวต่างชาติโดยอย่างยิ่งญี่ปุ่นกับหนังสือ Guide Book (แนะนำแหล่งท่องเที่ยว) ยืนเข้าคิว เรียกว่าตามรอยหนังสือมาชิม ซึ่งจะว่าไปแล้วส่วนตัวผมเองก็ตามรอยอินเตอร์เน็ตมาเช่นกัน
แง่การตลาดนี่สะท้อนสิ่งที่มีอิทธิพลมานานต่อร้านอาหารนั่นคือ การรีวิว โดย คอลัมน์ในนิตยสาร ทีวี และกับอินเตอร์เน็ตสำหรับยุคนี้ แม้จะเปลี่ยนไปแค่สื่อ แต่รูปแบบแท้จริงยังคงเหมือนกัน บนประเด็นสำคัญที่ว่า “ใครแนะนำ?”
จากการได้ลิ้มลองรสชาติข้าวมันไก่ของที่นั่นก็ยอมรับว่ารสชาติดี ไปในแนวไก่นุ่มชุ่มลิ้น ทว่าเมื่อกินร้านอื่นใกล้กันมันก็ไม่แตกต่างมากนัก(อร่อยคล้ายกัน) นี่คือปัจจัยและใจความสำคัญของความเป็น Brand ที่หากสร้างมาขึ้นมาได้ดีก็ยากที่คู่แข่งจะทัดเทียม และในที่นี้ Brand ก็คือชื่อร้าน
ก็จะไม่ให้สำคัญได้อย่างไรเพราะเมื่อค้นข้อมูลต่อไปพบว่า พ่อครัวของร้านนี้มีปัญหาจนออกมาเปิดร้านเองอยู่แค่ไม่กี่ล๊อคถัดไป แต่ก็ไม่อาจมีลูกค้าได้เท่าร้านเดิม ซึ่งตรงนี้เป็นสิ่งชี้ว่า รสชาติ หรือคุณภาพ ไม่ใช่ตัวชี้วัดทั้งหมดในความขายดี ยังรวมถึงร้านอื่นๆ ใกล้ๆ กันที่เราลองแล้วก็อร่อยไม่แพ้กัน ทว่าปริมาณลูกค้าจากสายตาเห็นได้ว่า Tian Tian ชนะขาด
ย้อนกลับมองข้าวมันไก่โกอ่างประตูน้ำบ้านเรา ที่มีชื่อเสียงต่อนักท่องเที่ยวชาวเอเชียไม่น้อยเช่นกัน สำหรับผมและหลายๆ เสียงก็รู้สึกว่า รสชาติไม่หวือหวาอะไร ซึ่งอาจเป็นเรื่องส่วนบุคคล แต่ในมุมนี้ก็ทำให้คิดเปรียบเทียบได้ว่า ความคุ้นชินต่อข้าวมันไก่บ้านเรา กับประเทศสิงคโปร์สร้างความรู้สึกต่อรสชาติ เหมือนที่ต่างชาติอาจไม่ชินกับรูปแบบบ้านเรา และผมมองว่าคงมีผลไม่มากก็น้อย
แง่คิดบนสินค้าธรรมดาอย่าง “ข้าวมันไก่” ที่มีมุมมองให้เห็นพื้นฐานการตลาดอีกแล้วว่าแค่ 4 P ก็มีอะไรเยอะแยะ P – Product, P – Place โดดเด่นในที่นี้ และที่สำคัญ Target Group เป็นใคร ร้านโกอ่างและ Tian Tian ใครจะว่าอร่อยหรือไม่อย่างไร แต่ตราบใดที่นักท่องเที่ยวยังคงตามรอยเข้าร้านอย่างต่อเนื่องอยู่แบบนี้ก็มีแต่ปังกันต่อไป