“ข้อจำกัด มีไว้ขจัดพวกขี้แพ้” คุณมีความรู้สึกต่อประโยคนี้อย่างไร ส่วนหนึ่งอาจขึ้นอยู่กับว่า “เรายอมรับหรือเปล่า ว่าเรามันขี้แพ้” ไม่แน่ว่าบางทีเรื่องนี้ อาจมีเรื่องที่เราต้องคิดใหม่ในการทำอะไรสักอย่างหนึ่ง…
เชื่อว่าเราส่วนใหญ่คงเคยล้มเลิกการทำบางสิ่งด้วย “ข้อจำกัด” อะไรสักอย่าง โดยบอกตัวเองทำนองว่า “เพราะอย่างนั้น.. เพราะอย่างนี้.. หรือ ถ้าแบบนั้น.. ถ้าแบบนี้..” ที่เรามักคิดด้วยว่า คนที่ทำได้ไม่มีข้อจำกัดหรือเงื่อนไขอย่างเรา เขามีต้นทุนดีกว่า มีโอกาสมากกว่า อะไรก็ตามที่ดีกว่าเราเอื้อให้เขาทำได้
หลายคนคิดเช่นนี้ เจอสถานการณ์นี้หลายครั้ง แต่ก็อยากให้ลองทบทวนว่า เพราะ “ส่วนใหญ่” คิดว่าต้องเจอ ต้องมีข้อจำกัดไงล่ะ คนที่สำเร็จได้จึงเป็นคน “ส่วนน้อย”
แต่บางเรื่องมันก็มีข้อจำกัดจริง ๆ นะ
ถึงกระนั้นเราย่อมแคลงใจว่า บางอย่างก็ต้องมีบ้างล่ะข้อจำกัดน่ะ ก็อาจจะจริง แต่ถ้าพยายามคิดเปรียบเทียบดู ดังเช่น ถ้าจะเป็นนักกีฬาเก่ง ๆ มันก็ต้องมีรูปร่างที่เหมาะสม จึงได้เปรียบว่าไหม?
ขอยกตัวอย่างกีฬาที่หลายคนรู้จักคือฟุตบอล และนักกีฬาที่โด่งดังในปัจจุบันอย่าง คริสเตียโน โรนัลโด กับ ลิโอเนล เมสซิ ทั้งสองมีความเก่งกาจเป็นที่ยอมรับไม่ต่างกันเลย แต่โรนัลโดนั้น มีรูปร่างที่สูง กว่าเมสซิ ถึง 14 เซนติเมตร (184 กับ 170) และหนักกว่าราว 10 กิโลกรัม นี่เป็นตัวอย่างที่ทำให้เห็นว่า รูปร่างอาจ “ไม่ใช่ข้อจำกัด” ดังที่คิดกันแบบผิวเผิน
ด้านหนึ่งเราอาจคิดแย้งได้ว่า ก็ลองให้เมสซิไปเล่นกองหลังที่จำเป็นต้องใช้ร่างกายสูงใหญ่เบียดสู้สิ แน่นอนมันก็คงลำบาก แต่นี่คือกรอบคิด (Mindset) ที่พยายามตีกรอบให้มีข้อจำกัด เราต้องนึกให้ได้ว่า ถ้าใจยังคงอยากเป็นนักฟุตบอลตำแหน่งนี้ไม่เหมาะ เราก็ควรลองไปตำแหน่งอื่น ไปจนถึงกีฬาประเภทอื่น หรือต่อให้เกิดมาพิการเราเป็นนักกีฬาโอลิมปิกไม่ได้ แต่พาราลิมปิกยังมี !!
สิ่งที่เราต้องเข้าใจประการหนึ่งคือการแยกระหว่าง “ข้อจำกัด” กับ “ความเหมาะสม” และเป็นคนละเรื่องกับการที่เราเพียง “ดันทุรัง หรือ เอาแต่ใจ” คนรวยอันดับ 1-5 เขาไม่ได้ทำธุรกิจเดียวกัน มันหมายความว่า วิถีทางความสำเร็จนั้นมันใช่ว่าต้องมาในรูปแบบเดียวกัน…
การที่พยายามสำเร็จในเรื่องหนึ่งมาก ๆ แล้วคิดว่าเห็นไหม “ก็ยังมีข้อจำกัด” อยู่ดี มันอาจเป็นเรื่องที่ไม่ผิด แต่ควรต้องพิจารณาที่ความเหมาะสมด้วย คล้ายคำคมของผมที่เคยเขียนไว้ว่า “ต้นไม้งามไม่ได้มีเฉพาะสีเขียว ความสำเร็จของเรา ก็ใช่ว่าต้องเป็นสิ่งเดียวกับคนอื่น”
ที่ไม่สำเร็จได้นั้นอาจเป็นเพียงการที่เราแค่พยายามเอาชนะอะไรบางอย่าง การพยายามเหมือนใคร, พยายามเป็นใคร, แค่เอาแต่ใจ หรือ ปมในใจ ซึ่งรวม ๆ แล้ว “เราอาจแพ้เวทีนี้ได้ แต่ไม่ควรแพ้ทุกเวที” ใช่ว่าทุกคนจะได้ทุกสิ่ง ได้ทุกเรื่อง และทุกอย่าง คนที่เขาสำเร็จในเรื่องที่เราทำไม่ได้ เขาก็ย่อมไม่มีในหลายสิ่งที่เรามี…
แต่ถ้าคิดแค่ว่าเราไม่มีอะไรเลย ไม่ได้อะไรสักเรื่อง ไม่ก้าวหน้าสักอย่าง แล้วยังมอง ยังอ้างแต่เรื่องข้อจำกัด ประโยคนี้ที่เขาว่า “มีไว้ขจัดพวกขี้แพ้” นั้น มันก็ต้องเป็นจริง…
บทความฉบับปรับปรุง เผยแพร่ครั้งแรก Facebook Sirichaiwatt เมื่อ 02/03/2021
